Do grupy węglowodanów należy również błonnik pokarmowy, który odgrywa bardzo ważną rolę w żywieniu. Definicja mówi, że jest to pozostałość komórek roślinnych odpornych na działanie enzymów trawiennych człowieka, nazywany też włóknem pokarmowym. Jest naturalnym składnikiem owoców, warzyw, nasion i zbóż. W związku z tym, że nie jest trawiony przez organizm człowieka, nie jest substancją odżywczą. Jest jednak bardzo ważnym składnikiem diety, ponieważ wpływa na wiele funkcji fizjologicznych, takich jak trawienie, zapobiega zaparciom, obniża poziom cholesterolu we krwi i pomaga utrzymać zdrowie układu pokarmowego.

Na błonnik składają się substancje rozpuszczalne i nierozpuszczalne w wodzie. Warto znać różnice między tymi dwoma rodzajami błonnika, ponieważ każdy z nich ma odmienne właściwości.

Błonnik rozpuszczalny. Pęcznieje w obecności dostatecznej ilości wody, więc skutecznie zwiększa uczucie sytości. Ma właściwości obniżania stężenia cholesterolu we krwi, ponieważ zwiększa wydalanie tłuszczów, oraz pomaga w utrzymaniu stabilnego stężenia glukozy. Spowalnia przechodzenie treści pokarmowej przez jelita, przez co ma działanie zapobiegające biegunce. Jego źródła to np. płatki i otręby owsiane, soczewica, fasola, suszony groch, jabłka, pomarańcze, gruszki, truskawki, jagody, ogórki, seler, marchew, orzechy, nasiona lnu.

Błonnik nierozpuszczalny. Ma właściwości sycące, zmniejsza ilość energii dostarczonej z pożywieniem. Stymuluje wydzielanie soków trawiennych, przeciwdziała zaparciom oraz nowotworom jelita grubego, poprzez przyspieszenie przechodzenia treści pokarmowej przez jelita. Znajduje się w produktach pełnoziarnistych (przygotowanych z ziaren zawierających otoczkę), otrębach pszennych, jęczmieniu, orzechach, kaszy kuskus, brązowym ryżu, cukinii, selerze, brokułach, kapuście, cebuli, pomidorach, marchwi, ogórku, fasoli szparagowej, ciemnych warzywach liściastych, rodzynkach, winogronach, owocach jedzonych razem z pestkami i skórką.

Zgodnie z zaleceniami dorosłe osoby powinny spożywać co najmniej 25-40 gramów błonnika pokarmowego dziennie. Niskie spożycie błonnika jest przyczyną zaparć. Zbyt wysokie spożycie również może wywołać zaparcia, przy niedostatecznym spożyciu wody. Inne konsekwencje nadmiaru błonnika to wzdęcia, bóle brzucha, biegunki, podrażnienie jelit, niedobory pokarmowe na skutek utrudnionego wchłaniania. Zawsze należy pamiętać, aby ilość błonnika w diecie zwiększać stopniowo i równocześnie zadbać o zwiększone spożycie wody.